Etap I
Poziom C1 (z elementami C1+)
Składowe testu – ETAP I CZĘŚĆ I:
25 pytań – jednokrotny wybór (a,b,c,d – jedna odp prawidłowa)
25 pytań – wisielec (luka)
25 pytań – słowotwórstwo (luka)
25 pytań – transformacje (luka)
25 pytań – kultura (a,b,c,d – jedna odp prawidłowa)
Na łączną sumę 125 punktów. Czas na rozwiązanie testu 90 minut.
Oczekiwane kompetencje gramatyczne
(lista jest oglądowa, jako że na poziomach C1-C2 zasadniczo testowane mogą być wszelkie aspekty funkcjonowania danego języka)
czasy: wszystkie (Present Simple, Present Continuous, Present Perfect, Present Perfect Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect Simple, Past Perfect Continuous, Future Simple, Future Continuous, Future Perfect Simple, Future Perfect Continuous), łącznie z następstwem czasów (+ wyjątki od zasady następstwa czasów, np. w przypadku unreal past)
czas Future Perfect stosowany do przypuszczeń dotyczących przeszłych wydarzeń (np. “You will have received my letter…” = “Pewnie już dostałeś mój list”)
konstrukcje z will oraz going to stosowane do wypowiadania się o przyszłości
pytania zależne (indirect questions)
konstrukcje z used to / would do wypowiadania się o przeszłości
strona bierna wszystkich czasów, konstrukcje typu have something done, it is said that…, she is believed to…, be/get used to…
mowa zależna
zdania warunkowe (0, 1, 2, 3, mieszane i z inwersją)
rzeczywiste okresy warunkowe odnoszące się do przeszłości (np. If she was there yesterday, …)
zdania podrzędne okolicznikowe czasu (time clauses)
konstrukcje z wish odnoszące się do teraźniejszości i przyszłości oraz przeszłości, jak i inne konstrukcje hipotetyczne (unreal past)
zaawansowane konstrukcje z gerundiami i bezokolicznikami, np. “having been elected”, “he is lucky to have been”, “I’d rather have been given…”, “I am sorry to have kept you waiting”
wszelkie formy użycia czasowników modalnych, także stosowane w odniesieniu do przeszłości (must have…, should have…, needn’t have… itd.)
strona bierna czasowników frazalnych (phrasal verbs)
konstrukcje emfatyczne z użyciem czasowników frazalnych (np. To the attack on Mr Mackay we take strong exception)
konstrukcje emfatyczne: cleft sentences, inwersja
zaawansowane struktury ze zdaniami względnymi (relative clauses), np. “X, whose novel was published last month, …” / “the confict, the result of which is…” itp.
pozycjonowanie przysłówków + przysłówki zależne
wszelkie konstrukcje dyskursywne służące łączeniu zdań, np. though, nevertheless, ale też konstrukcje opisowe oraz parafrazy tychże
użycie przedimków + dopełniacz saksoński
należy pamiętać, że od Uczestników OJA wymagana jest wrażliwość na niuanse językowe wychodząca poza klasyfikacje poziomowe (która, co warto zauważyć, też jest dość płynna na poziomach C1-C2), choć ta testowana w Etapie III będzie z założenia znacznie wyższa, aniżeli ta z Etapów wcześniejszych
Kompetencje leksykalne
Najwyższe oceny przyznaje się Uczestnikom znającym słownictwo, którego opanowanie zakłada się po ukończeniu kursu na poziomie C1/C1+ (za przykład może posłużyć część Advanced kursu English File OUP) oraz biegle posługującym się bogatym zasobem czasowników frazalnych oraz wyrażeń idiomatycznych.
Wiedza o krajach obszaru językowego
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej:
- historia: począwszy od czasów celtyckich
- ustrój i system polityczny oraz prawny
- geografia oraz demografia
- gospodarka
- religia
- media (radio, prasa, telewizja, literatura, teatr, muzyka, sztuki piękne, architektura)
- rozrywka (w tym święta)
- turystyka (w tym parki narodowe)
- ogólna znajomość the Commonwealth
- edukacja
Etap II
Poziom C1+ (z elementami C2)
Oczekiwane kompetencje gramatyczne
(lista jest oglądowa, jako że na poziomach C1-C2 zasadniczo testowane mogą być wszelkie aspekty funkcjonowania danego języka)
Oczekiwane kompetencje gramatyczne pokrywają się z tymi wyszczególnionymi w Etapie I OJA; należy jednak przy tym pamiętać, że zniuansowanie tych konstrukcji gramatycznych będzie w Etapie II OJA znacznie większe; co znaczy, że prezentowane przykłady testować będą ogólną wrażliwość lingwistyczną Uczestników i ich zdolność do trafnych osądów względem poprawności lub marginalności struktur czy konstrukcji.
należy pamiętać, że od Uczestników OJA wymagana jest wrażliwość na niuanse językowe wychodząca poza klasyfikacje poziomowe (która, co warto zauważyć, też jest dość płynna na poziomach C1-C2), choć ta testowana w Etapie III będzie z założenia znacznie wyższa, aniżeli ta z Etapów wcześniejszych
Kompetencje leksykalne
Najwyższe oceny przyznaje się Uczestnikom znającym słownictwo, którego opanowanie zakłada się po ukończeniu kursu na poziomie C1+/C2 (za przykład może posłużyć Objective Proficiency, Cambridge University Press) oraz biegle posługującym się bogatym zasobem czasowników frazalnych oraz wyrażeń idiomatycznych.
Wiedza o krajach obszaru językowego
Stany Zjednoczone Ameryki Północnej:
- kultura oraz społeczeństwo rdzennych Amerykanów
- regiony kulturowe
- kultura afroamerykańska w Stanach
- historia: począwszy od czasów przedkolonialnych
- ustrój i system polityczny oraz prawny
- gospodarka
- geografia oraz demografia
- religia
- media (radio, prasa, telewizja, literatura, teatr, muzyka, sztuki piękne, architektura)
- rozrywka (w tym święta)
- turystyka (w tym parki narodowe)
- edukacja
- hegemonia amerykańska
Etap III
Poziom C2
Oczekiwane kompetencje gramatyczne
(lista jest oglądowa, jako że na poziomach C1-C2 zasadniczo testowane mogą być wszelkie aspekty funkcjonowania danego języka)
Oczekiwane kompetencje gramatyczne pokrywają się z tymi wyszczególnionymi w Etapie I czy II OJA; należy jednak przy tym pamiętać, że zniuansowanie tych konstrukcji gramatycznych będzie w Etapie III OJA znacznie większe; co znaczy, że prezentowane przykłady testować będą ogólną wrażliwość lingwistyczną Uczestników i ich zdolność do trafnych osądów względem poprawności lub marginalności struktur czy konstrukcji.
W przypadku Etapu III OJA oczekiwana jest wrażliwość językowa odpowiadająca tej prezentowanej przez rodzimych użytkowników języka angielskiego.
należy pamiętać, że od Uczestników OJA wymagana jest wrażliwość na niuanse językowe wychodząca poza klasyfikacje poziomowe (która, co warto zauważyć, też jest dość płynna na poziomach C1-C2), choć ta testowana w Etapie III będzie z założenia znacznie wyższa, aniżeli ta z Etapów wcześniejszych
Kompetencje leksykalne
Najwyższe oceny przyznaje się Uczestnikom znającym słownictwo, którego opanowanie zakłada się po ukończeniu kursu na poziomie C2 (za przykład może posłużyć Objective Proficiency, Cambridge University Press) oraz biegle posługującym się bogatym zasobem czasowników frazalnych oraz wyrażeń idiomatycznych.
Wiedza o krajach obszaru językowego
obejmuje materiał wymagany w Etapie I i II OJA, tj. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, wraz z umiejętnością skontrastowania obu kultur i społeczeństw
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO WIEDZY O KRAJACH OBSZARU JĘZYKOWEGO
(lista jest oglądowa; poszczególne aspekty wymienione w każdym punkcie nie są wyczerpujące)
I. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
- historia kraju: od czasów celtyckich po współczesności
- życie społeczne: przemiany społeczne na przełomie wieków, system społeczny, relacje międzyklasowe oraz relacje między społecznościami krajów składowych
- ustrój oraz system polityczny: najważniejsze akty prawne regulujące życie społeczne oraz polityczne, partie polityczne, system partyjny, rola i funkcje monarchii, sądownictwo, życie polityczne, stanowienie prawa, podział władzy, wybory
- geografia oraz demografia: regiony geograficzne oraz kulturowe, poszczególne kraje składowe wraz z ich symbolami oraz charakterystyką, największe aglomeracje miejskie w krajach składowych, mniejszości narodowe i etniczne
- gospodarka: udział poszczególnych gałęzi przemysłu w gospodarce kraju, system monetarny, najważniejsze surowce w kraju, zmiany gospodarcze na przełomie wieków, Rewolucja Przemysłowa, globalizacja rynków
- religia: historia chrześcijaństwa w Wielkiej Brytanii, struktura kościoła, odłamy religijne i denominacje, mniejszości religijne
- media / rozrywka / turystyka: największe i najpopularniejsze gazety i czasopisma, korporacje medialne, sport, telewizja, radio, produkcje filmowe i teatralne, najbardziej popularne zabytki oraz atrakcje turystyczne, muzea, parki krajobrazowe, święta i tradycje, największe dzieła literatury i ich znaczenie w kształtowaniu tożsamości brytyjskiej, ważne osobistości kultury i postaci historyczne
- edukacja: system edukacyjny w Wielkiej Brytanii, szkolnictwo publiczne i szkolnictwo prywatne, curriculum, najważniejsze ośrodki naukowe, ranking uczelni oraz ich znaczenie dla lokalnych społeczności oraz rynku krajowego
- the Commonwealth: ogólna charakterystyka krajów składowych oraz ich relacje z Wielką Brytanią
II. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
- historia kraju: od czasów przedkolonialnych do współczesności
- życie społeczne oraz polityczne: przemiany społeczne na przełomie wieków, system społeczny, relacje między społecznościami w poszczególnych stanach
- ustrój oraz system polityczny: Konstytucja wraz z nowelizacjami, życie polityczne, system partyjny, podział władzy, prezydentura, sądownictwo, system federalny, wybory, stanowienie prawa, hegemonia amerykańska
- geografia oraz demografia: regiony geograficzne oraz kulturowe, największe aglomeracje w poszczególnych stanach, stany i ich charakterystyka, wartości amerykańskie, mniejszości
- gospodarka: system monetarny, rola dolara amerykańskiego na rynkach międzynarodowych, udział poszczególnych gałęzi przemysłu w gospodarce kraju, najważniejsze surowce w kraju, zmiany gospodarcze na przełomie wieków, globalizacja rynków
- religia: historia chrześcijaństwa w Stanach, struktura kościoła, odłamy religijne i denominacje, mniejszości religijne, znaczenie purytanizmy dla tożsamości amerykańskiej
- media / rozrywka / turystyka: największe i najpopularniejsze gazety i czasopisma, korporacje medialne, sport, telewizja, radio, produkcje filmowe (szczególnie Hollywood) i teatralne, najbardziej popularne zabytki oraz atrakcje turystyczne, muzea, parki krajobrazowe, święta i tradycje, największe dzieła literatury i ich znaczenie w kształtowaniu tożsamości amerykańskiej, ważne osobistości kultury i postaci historyczne
- edukacja: system edukacyjny w Stanach, curriculum, najważniejsze ośrodki naukowe, ranking uczelni oraz ich znaczenie dla lokalnych społeczności oraz rynku krajowego, dominacja nauki oraz badań amerykańskich na arenie światowejZarówno na Etapie II (część ustna), jak i Etapie III (część ustna) OJA, obowiązuje cała lista tekstów. Zważywszy na ograniczenie liczby tekstów w tegorocznej edycji OJA Uczestnicy nie otrzymują listy pytań przed rozmową z odpowiednią Komisją, a odpowiadają na nie impromptu.
Lista tekstów obowiązująca Uczestników Olimpiady Języka Angielskiego (dla uczniów szkół średnich) w roku szkolnym 2023/2024:
British:
Poetry:
a. John Donne, „The Flea” + „The Sun Rising”
b. Andrew Marvell, „The Definition of Love” + „To His Coy Mistress”
Prose:
a. Virginia Woolf, Orlando
b. John Fowles, The French Lieutenant’s Woman
Drama:
a. Laura Wade, Posh (cf. The Riot Club – a movie adaptation of the play)
b. Kate Tempest, Wasted
American:
Poetry:
a. e. e. cummings, „anyone lived in a pretty how town” + „next to of course god america i”
b. T. S. Eliot, „The Waste Land” + „The Four Quartets”
Prose:
a. Donald Barthelme, „The Balloon” + Snow White
b. Thomas Pynchon, The Crying of Lot 49
Drama:
a. Tony Kushner, Angels in America
b. Branden Jacobs-Jenkins, Appropriate
Zakres tematyczny słownictwa dla wszystkich etapów
(należy pamiętać, że poziomy C1 i C2, na których bazuje OJA, nie mają ograniczeń tematycznych, a oczekiwaniem wobec Uczestników jest swobodna komunikacja na jakikolwiek temat; ogólna lista głównych tematów, wraz z przykładowymi kontekstami, znajduje się poniżej)
1) człowiek (np. dane osobowe, okresy życia, wygląd, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania)
2) miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe)
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory szkolne,
oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne)
4) praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności oraz obowiązki, miejsce pracy, wybór
zawodu)
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania
czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy)
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe, lokale
gastronomiczne)
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki
płatnicze, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie z usług)
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza
noclegowa, wycieczki, zwiedzanie)
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje,
media)
10) sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie
sportu)
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie)
12) nauka i technika (np. najistotniejsze odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych
urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych)
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenie i ochrona
środowiska naturalnego)
14) życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne); oczekiwana jest znajomość zagadnień z zakresu historii, geografii, kultury, systemów politycznych, edukacji i ciekawostek krajów anglojęzycznych (Wielka Brytania i Irlandia Północna + Commonwealth, Republika Irlandii, Australia, USA, Kanada).
Poziomy poszczególnych etapów Olimpiady Języka Angielskiego (dla uczniów szkół średnich) na rok szkolny 2023/2024.
1. ETAP SZKOLNY – test papierowy i test online – POZIOM C1 Z ELEMENTAMI C1+ (słownictwo, gramatyka, WOKAJ)
2. ETAP OKRĘGOWY – test online oraz rozmowa online – POZIOM C1+ Z ELEMENTAMI C2 (słownictwo, gramatyka, WOKAJ)
3. ETAP CENTRALNY – test papierowy oraz rozmowa – POZIOM C2 (słownictwo, gramatyka, WOKAJ)
Kryteria ocen Olimpiady Języka Angielskiego (dla uczniów szkół średnich) na rok szkolny 2023/2024.
